Türk deri dalında nitelikli eleman krizi: Kapanmalar yaşanabilir

Türkiye’de son yıllarda birçok bölümde yaşanan nitelikli eleman muhtaçlığı, deri ve deri mamulleri dalında de kendisini yeterlice hissettirmeye başladı.

Ülke genelinde bilhassa deri konfeksiyon kesiminde önemli bir sorun yaşandığını söz eden kesim temsilcileri, bu bahiste bir an evvel harekete geçilmesi davetinde bulundu.

İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) İdare Konseyi Lideri İnanç Karaca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, deri ve deri mamulleri bölümünün geçen yılı 1,73 milyar dolarlık ihracatla kapattığını, 2022 beklentilerinin de 2 milyar doları aşmak olduğunu bildirdi.

Karaca, bölüm olarak dünyanın kıymetli tedarikçilerinden olduklarını ve yetişmiş insan gücü sayesinde ürettikleri kaliteli eserlerin tercih edildiğini belirterek, şunları kaydetti:

“Bugüne kadar bölümdeki deneyimimizi dizaynla da harmanlayarak Türk deri ve deri eserleri algısını yüksek düzeye çıkardık. Bu algıyı daha da ileriye taşımayı, üretimi ve ihracatı artırmayı hedefliyoruz. Fakat bu amacın en kıymetli bileşeni olan yetişmiş eleman bulma konusunda son yıllarda çok önemli ıstıraplar yaşıyoruz. O denli ki insan kaynağı kesimimizin en değerli sorunlarından biri haline gelmiş durumda. Kısa vadede tahlil üretilmediği takdirde gelecek periyotta de en değerli sıkıntımız insan kaynağı olacak üzere görünüyor.”

İDMİB İdare Konseyi Lideri Karaca, nitelikli insan kaynağı problemini çözebilmenin en tesirli yolunun meslek liselerinden geçtiğini vurgulayarak, “Meslek liseleri ile tesirli bir iş birliği yapılarak bu sorunun kısa müddette üstesinden gelinebileceğine inanıyoruz.” dedi. Karaca, bu alanda çalışmalara başladıklarını bildirdi.

Karaca, Türk deri ve deri mamulleri bölümünün dünyada güçlü bir kalite algısı bulunduğunu tabir ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Küresel ticaretten aldığımız hissesi artırmak ve var olan algıyı daha da güçlendirmek için nitelikli insan kaynağına gereksinimimiz var. Son yıllarda, yetişmiş insan gücü bulamayan birtakım firmalar üretim noktasında vakit zaman ıstırap yaşayabiliyor, düşük kapasite ile çalışmak zorunda kalabiliyor. Yetişmiş eleman bulunamaması durumunda tam kapasite ile çalışma ve ihracata katkı sağlama noktasında zahmet yaşayabiliriz. Hem bölümümüz hem de ülke iktisadı için olumsuz yansıması olacağını söyleyebiliriz. Bölümümüzün katma bedelli ihracatını arttırmak ve sürdürülebilir kılmak için insan kaynağı sıkıntısını en kısa vakitte çözmemiz gerekiyor.”

Güven Karaca, kurdukları eğitim çalışma kümesinin İDMİB Akademi’yi hayata geçirdiğini, akademinin her kademeden çalışana eğitim vermeyi hedeflediğini, bölüme yönelik eğitim seminerleri düzenlediğini anlattı.

Karaca, Mesleksel Eğitim Merkezi projesi kapsamında kesime yönelik Zeytinburnu’nda hayata geçirilen merkezde çocukların liseye devam edebildiğini belirterek, haftada 4 gün işletmelerde çalışan öğrencilere taban fiyatın yüzde 30’unun verildiğini, kendilerinin de katkı sunmak için ortadaki farkı ödeyerek sayısı minimum fiyata tamamladıklarını bildirdi.

Mesleki eğitim merkezleriyle nitelikli insan kaynağını çözmeyi amaçladıklarını ve bu merkezleri farklı noktalarda açacaklarını aktaran Karaca, YÖK ile imzaladıkları Deri Mühendisliği Projesi kapsamında üniversite öğrencilerine burs imkanı sunduklarını kaydetti.

“Devlet burs, özel dal iş garantisi vermeli”

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Deri, Kürk ve Saraciye Meslek Komitesi Meclis Üyesi Musa Konutun de Türkiye’nin deri ve deri mamulleri kesiminin yıllık üretim kapasitesinin on milyarlarca lira olduğunu belirterek, Türk deri dalının kalite ve dizaynıyla “dünyanın parlayan yıldızı” olduğunu söyledi.

Yabancıların kesime ilgisine değinen Konutun, “Türkiye’ye gelen yabancının aklında buradan halı, deri ve kuyum eşyası almak vardır. Maalesef bu 3 dal de kahırlarla karşı karşıya. Halı makineye döndü, kuyum zanaatkarlıktan fabrikasyona döndü. Deri de nitelikli eleman yetişmediği için her geçen gün kan kaybediyor.” dedi.

Evin, meslek liselerinde müfredatın mesleklere nazaran değişmesi gerektiğini belirterek, “Bizim aslında muhtaçlığımız meslek ortaokulları. Ağaç yaşken eğilir. Meslek lisesine, hatta ortaokuluna giden öğrencilere devletin burs, bizim de iş garantisi vermemiz gerekiyor. Meslek ortaokullarına kıymet verip orada mesleği öğretirsek çok daha uygun yerlere geleceğiz. Çabucak çabucak her kesimde nitelikli eleman eksiği var. Bunun önüne geçmeliyiz. Deri konfeksiyon kesiminde nitelikli eleman uzun müddette yetişir. O yüzden eğitim daha erken başlamalı.” tabirlerini kullandı.

Evin, Türk derisinin dünyada marka olduğuna işaret ederek, “Herkes ‘Türk ceketi, Türk ayakkabısı, Türk derisi, Türk çantası’ diye konuşuyor. Bu kadar âlâ bölüm iken, alttan eleman gelmemesi nedeniyle yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalabiliriz. Kesimimizi lakin ve lakin yetişmiş eleman yetiştirerek kurtarabiliriz.” dedi.

Türkiye Ayakkabı Dalı Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (TASEV) İdare Şurası Lideri Hüseyin Çetin ise Rusya ile yaşanan uçak krizi sonrası deri ve deri mamulleri kesiminde sakinlik yaşandığını, o devirde kimi nitelikli çalışanların diğer kesimlere kaydığını söyledi.

Halihazırda üretim ve pazar çeşitliliğinin artmasıyla dalda yetişmiş elemana muhtaçlık duyulduğunu söz eden Çetin, “Bu gereksinime tahlil olabilmek maksadıyla bilhassa ayakkabı tarafında yeni bir projeye imza atacağız. Projeyi İŞKUR ile hayata geçireceğiz. Üreticimiz, hangi alanda kaç elemana gereksinimi olduğunu gelip bize iletecek. Uzmanlarımız gidip tespit yapacak. Biz o üreticimize hem sistem kuracağız hem de oraya göndereceğimiz usta öğreticiler ile sayanın nasıl dikildiğini göstereceğiz.” diye konuştu.